.برای شروع کار نیاز به فضای خاص معینی هستید مثلا:اتاقی که تهویه داشته باشد مواردی که باید توجه کرد:
1- چرا نقاشی موزائیک کار می کنیم؟
2- محل نصب کار نهایی کجاست؟
3- آیا رنگها متناسب با نوع موقعیت و اندازه مورد نظر می باشد؟
4- آیا اندازه موزائیک متناسب با مکانی است که در نظر گرفته ایم؟(یعنی آنقدر کوچک نیست که در فضا گم شود و یا آنقدر بزرگ که کل فضا را احاطه کند.)
5- اگر موزائیک قراراست نشانگر چیزی مانند پلاک یا نام خانه یا غیره باشد باید با اندازه کافی واضح طراحی گردد تا از فاصله ای خاص قابل رویت باشد.
نقاشی موزائیک طرح برجسته ای است که از کنار هم قراردادن قطعات سخت رنگی حاصل می شود و گاه می توان با آن فضای بزرگی را پوشانده واثری چشمگیر خلق نمود، هم چنین در فضاهای بسته نیز می توان ازاین تکنیک استفاده نمود.
نور :
ازرنگهای گرم می توان در مناطق معتدل استفاده کرد و ازرنگهای قرمز شفاف و نارنجی باید در باغها بهره گرفت. آبی سبزهای سرد هم می توانند در مناطق گرمتر استفاده شوند تا فضایی آرام را ایجاد نمایند.
چیدمان :
چیدمان صحیح بخشی از یک کار موفق است،به طوریکه جنبه هایی مثل : الگو، طراحی،قاب،رنگ،بافت و اندازه به طور صحیح در جای خود قرار گرفته باشند.شکتی که برای فضای داخلی باید به آن توجه کرد:
1- کاربرد موزائیک چیست؟
2- برای چه اتاق یا فضایی ساخته می شود؟
3- آیا نقاشی موزائیک با رنگ اتاق هماهنگ است؟
4- آیا طرح مورد نظر برای اتاق یا جایی که در نظر گرفته اید مناسب است؟
5- آیا وزن کاربردی جایی که قرار است نصب شود ، مناسب است؟
6- اگر بخواهید تغییر دکور دهید چه اتفاقی می افتد؟
7- آیا موزائیک قابل حمل است؟
8- اگر قابل حمل نیست و بعد بخواهید آنرا به مکانی دیگر انتقال دهید،چه اتقاقی می افتد؟
مقیاس :
اندازه طرح مهم است ،بنابراین باید در حین طراحی ،درذهن شکل گیرد وجزئیاتی که در طرح گم خواهد شد ،حذف شود.اندازه هایی را انتخاب کنید که برای فضای مورد نظر مناسب باشد،نباید خیلی بزرگتر از از فضایی باشد که می خواهید کار کنید و نباید خیلی کوچک باشد که به چشم نیاید.
رنگهای گرم وسرد :
می دانیم نور سفید به طیف رنگ های قرمز-نارنجی-زرد-سبز-آبی-نیلی و بنفش تقسیم بندی می شود.این رنگ ها به 2 نوع رنگ های گرم(قرمز-نارنجی-زرد)و سرد(سبز-آبی-بنفش)تقسیم شده اند.
سایه هایی که اطراف مرکز رنگ بنفش(ترکیب آبی و قرمز)ایجاد می گردند،سبب می شوند که سردتر یا گرمتر به نظر برسد،که بستگی به ویژگی های رنگ قرمز یا آبی دارد،یعنی رنگ ارغوانی روشن و بنفش یاسی سردترند و قرمز آلبالویی و بنفش گرمتر.
برخی رنگها بیش تر از رنگ های دیگر چشم را خیره می کنند،بعضی از رنگها در نگاه اول و بعضی دیگر در نگاه دوم دیده می شوند.با یک نگاه اجمالی به دایره رنگ،متوجه می شوید که چشم به طور غریزی،ابتدا
رنگهای قرمز-نارنجی و زرد را می بیند و سپس روی رنگهای سرد مثل سبز-آبی و قهوه ای حرکت می کند.
هنگام استفاده از رنگها،باید به اثر آن رنگ توجه داشته باشید:به هنگام استفاده از رنگها،باید یک پالت از رنگهای قرمز-نارنجی و زرد احساس گرمی را در شما ایجاد نماید که به آنها رنگهای غالب می گویند و محیط اطرافشان را تحت تاثیر قرار می دهند و به دلیل تاثیرشان روی چشم سبب میشوند که فضا کوچکتر به نظر برسند که البته این مسئله مشکلی را بوجود نمی آورد.ورودی هال اگر با قرمز کار شود احساس خوبی را ایجاد می کند.
رنگ های سرد از جمله آبی ها-سبز ها و نیلی وقتی در کنار هم قرار می گیرند سبب می شوند اتاق سردتر به نظر برسد و رنگ قهوه ای نیز این حالت را تشدید می کند پس باید با دقت و در جای مناسب خود قرار گیرند تا فضاهای کوچک،بزرگتر به نظر برسند.بهرحال،رنگ آبی ملایم-سبز و بنفش روشن(یاسی)برای باغچه انتخاب خوبی است.در انتخاب رنگ باید توجه شود که اگر در فضاهای بزرگ بکار می رود،تن رنگ و اندازه قطعات موراییک را تغییر دهد تا جذاب به نظر برسد.
انتخاب رنگ مناسب جهت پوشش دادن :
باید به مواردی که در کار موزاییک به کار رفته و یا فضاهایی که در آن قرار خواهد گرفت توجه ویژه ای داشته باشید.باید روابطی بین رنگ اتاق و کار پیدا کنید.با مطالعه راجع به مبلمان و دیوارهای خانه،می توانید تشخیص دهید که چه رنگی را انتخاب نموده و سپس از موزاییک استفاده نمایید.
فرض کنید که پانل کار قرار است روی کف زمین یا روی هر چیز دیگری نصب شود بنابراین رنگ زمین باید روی درجه روشن تر یا تیره تر از دیوار و کف باشد،یا اینکه رنگش باید با رنگ قاب ها ی موجود در اتاق هماهنگ گردد.
ملات روشن وتیره :
پس از پایان کار فضاها ی خالی زیادی وجود خواهد داشت که می توانید این فضا ها ی خالی را با ملات پر کنید.انتخاب رنگ ملات اهمیت زیادی دارد.یک ملات روشن نتیجه کار را روشن تر و ملات تیره تضاد خوبی را ایجاد می نماید.
کاربرد تضاد (کنتراست) :
تضاد سبب حرکت چشم شده و به روش های مختلف مطرح شده است.ایجاد تضاد سبب جذاب تر شدن طرح می گردد.برای ایجاد تضاد میتوان از ترکیب مواد مختلف،تفاوت در بافت،تغییر رنگ ها و اندازه متفاوت قطعات و نیز چیز هایی چون طلا،نقره،شیشه و آینه استفاده کرد.حتی شما می توانید با تاباندن نور روی سطح هم کنتراست ایجاد کنید.
اندازه و شکل :
شما می توانید موزاییک و کاشی را به قطعات متفاوت کوچک و بزرگ به فرم های مستطیل،مثلث یا حتی با تمرین زیاد به شکل دایره در آورید.متفاوت بریدن قطعات کاشی خود روشی برای ایجاد تضاد می باشد.
رنگ :
کاربرد رنگ با روش موثر ایجاد کنتراست،ساده است.استفاده از رنگ های سیاه و سفید به تنهایی بافت فوق العاده زیادی را ایجاد می نماید یا می توان خود را به یک یا دو رنگ تیره و رنگ ها ی روشن محدود کرد و هم چنین می توان با الگوهایی در محیط های قابل دسترسی آزمایش نمود.اگر بخواهید رنگ های درخشان و پر تلالو داشته باشید بهتر است از ترکیب رنگ های مکمل در چرخه رنگ استفاده نمایید مثلا نارنجی با آبی یا ارغوانی با زرد.اگرچه که هنگام کار،تضاد نباید خیلی زیاد باشد،سایه های همان رنگها،رنگ های مثل هم،تونهای یک رنگ،می توانند دارای همان اثر باشند.
کاربرد الگو :
در طراحی موزاییک،خطوط خارجی(محیطی)طرح بیشتر از کل جزییات تاثیر دارد.با یک نقاشی یا طراحی ضعیف،نتیجه نهایی نیز ضعیف و بی تاثیر خواهد بود،در عوض،یک طرح خاص خوب می تواند با اشکال و الگوها پر شود.طرحها به تنهایی می توانند کانون توجه نقاشی موزاییک باشد.بنابراین متوجه می شویدالگو درنقاشی موزاییک از اهمیت زیادی برخوردار است.
چیدمان قطعات :
هنر چیدن قطعات برای ایجاد تصاویر و الگوها opus نامیده می شود.هیچ قانون خاصی برای چسباندن وجود ندارد،هر هنرمندی به روش خود کار می کند،اما نکات وجود دارد که باید به آن توجه داشت:
برای چسباندن قطعات بسته به نوع سطح کارتان از چسبهای متفاوتی می توانید استفاده نمائید.چسب چوب متداول ترین نوع چسب است که در این کار از آن استفاده می کنند.چسب را توسط قلم مو روی سطح کار می مالید و سپس قطعه مناسب را در سر جای خود قرار می دهید.
ریتم و تنوع :
ریتم و تنوع جزء عناصر اصلی الگو هستند.زمانیکه خطوط در اطراف شی یا دسته ای از اشیاء جاری میشود، ریتم و حرکت را ایجاد می کنند.هم می توانند به صورت خطوطی دررنگ پس زمینه باشد.حتی یک رنگ واضح می تواند روی آن تاکید کند و راجع به الگو و شکل توضیح دهد.چیدمان دو یا سه ردیف کاشی اطراف یک شکل نیز تنوع در طراحی را افزایش خواهد داد.با الگو های اتفاقی کاشی ها ،می توان برتنوع کار افزود.گاهی نیاز است که اشکال نامتقارن و ناجور را کنار هم قرارداد.
اشکال هندسی برای خلق یک اثر ایده آل بوده و یکنواخت و خسته کننده نمی شوند.مربع ها ،مستطیل ها و حلزونی ها همه به طورطبیعی و ذاتی زیبا هستند و به همین دلیل است که این نوع ازکارهای هنری در تمام دنیا و سالهای مدید پر طرفدارند.
می توان گفت که بافت یکی از مهم ترین،جالبترین و مهیج ترین شکل یک کار نقاشی موزاییک است.
کاربرد بافت :
هر ماده ای کیفیت خاص خود را داراست.خاک رس یا سرامیک دارای سطوحی هستند اما ذاتا لطیف اند.
فلز،سخت و زاویه دار(گوشه دار)است.چوب خشن اما گرم است،سنگ نرم تر و سرد است،در صورتی
که لعاب و شیشه نسبت به نور بیشتر واکنش نشان می دهند.
چند ترکیبی :
ترکیب دو یا چند ماده مختلف به شرطی که از جنس سخت باشند، روشی برای جذاب تر کردن کار،طرح و ایجاد تنوع باشد.استفاده از قطعات زیبای
شکسته چینی ،بافتی متفاوت ایجاد می نماید.می توان با سرامیک تضاد ایجاد کرد و همینطور با شیشه بافت اندکی حاصل می گردد.شیشه صیقلی است و اگر تجربه استفاده از ترکیب بافتها را داشته باشید آن وقت از خرج و هزینه اضافی برای موزاییک پرهیز خواهید نمود.
مواد و روشها :
موزاییک یک هنر ذوقی با قابلیت بالا است .گستره مواد مصرفی آن از لحاظ رنگ و سلیقه بسیار اهمیت دارد و اگر از مواد مناسب استفاده کنید اثر خوبی خلق خواهید نمود.طراحی پروژه و آماده کردن مواد هم به شما کمک می کند تا آنچه را می خواهید خلق کنید و در ادامه،بوسیله ملات ریختن و تمیز کردن،کار شما آماده است.
سنگ مر مر :
سنگ مرمر یک ماده طبیعی است که از دوره رم باستان تاکنون مورد استفاده قرار می گیرد.این سنگ خیلی سخت است و میتوان با آن کارهای جالبی انجام داد و رنگ های متنوعی هم دارد.سنگ مرمر در رنگ های ملایم به صورت سفید،شکلاتی،صورتی و قرمز و نیز رنگ های روشن مثل سبز،آبی و سیاه دیده می شود.وقتی مرمر شکسته می شود،ذرات کریستال درخشنده ای در آن ظاهر می شود.
سنگ مرمر ماده گران قیمتی است و به همین دلیل کار با آن رامحدود می کند.سنگ مرمر را از معادن سنگ تهیه و سپس قطعه قطعه می کنند.هم چنین می توان سنگ مرمر را به شکل قطعات منظم هندسی(که توسط ماشین خرد می شود)تهیه نمود.این قطعات منظم پشت یک کاغذ چیده شده اند که می توانید با خیس کردن آن،سنگ ها را جدا کرده و استفاده نمایید.
لعاب :
لعاب به طور سنتی در ایتالیا ساخته می شود.لعاب ، شیشه ماتی است که در رنگ های متنوع موجود بوده و به اشکال گوناگون و با رنگ ها و ضخامت ها ی مختلف ساخته می شود و معمولا به صورت کیلویی فروخته می شود.لعاب را روی کف زمین کار نمی کنند و در آن ملات ریخته نمی شود.طرح هایی که از لعاب ساخته شده اند مشخصات اندکی دارند که یک سطح انعکاسی با شکوه و زیبارا خلق کرده اند.
شیشه و کاشی سرامیکی:
معمولا از شیشه،لعاب و سفال غیر شفاف یا شیشه رنگی،کاشی های منظم و با قاعده ساخته می شود.کاشی ها روی صفحه توری شکل یا کاغذ قهوه ای در اندازه 30*30 سانتی متر مربع قرار می گیرند که می توانند برای پوشش دادن سطوح بزرگ استفاده شوند.تنوع این مواد زیاد است ورنگها و اشکال مختلفی میتوان از آنها انتخاب کرد.
کاشی شیشه ای:
معمولا شیشه در هنر موزائیک کاربرد زیاد دارد.محصولاتش استاندارد بوده و ارزانتر از لعاب است، مخصوصا برای آماتورها مناسبتر است، شیشه نیز در ورقه های 2.2 نصب می شود.شیشه ها در رنگهای کاملا متنوع در بازار موجود است.برش دادن کاشی های تکی به چهار قسمت سبب ایجاد کاشی منظم کلاسیک میگردد.شیشه صیغلی با توجه و تمرکز به رنگ آن ،شباهتی به پلاستیک دارد.وقتی این کاشی های شیشه ای با دیگر شیشه ها مخلوط شوند،موزائیکی با پالت زیبا تولید می نماید.از آنجایی که شیشه تمایل به شکستن و ترک خوردن دارد،تولید کنندگان کاشی تولید انواع سطوع موزائیک را که برای کف مناسب می باشند را گسترش داده اند و بسیاری از اشکال آن با ویژگیهای معمولی ترکیب می شود.
کاشی های شیشه ای درخشنده ،گرد ، مربع ، نا هموار ، ضخیم ، نازک ، صاف و صیقلی یا بافت دار هستند ودر رنگهای متنوع موجود می باشند.کاشی ها برای هنرمندان موزاییک،حکم شیرینی را دارند برای بچه ها.
برای آنها انتخاب یکی از بین آنها مشکل(دشوار)است ، به دلیل تنوع و زیبایی آنها.
کاشی ها را در ظروف شیشه ای شفاف طبقه بندی کنید.
کاشیهای شیشه ای:
سرامیک، گرد یا مربع است و از شیشه رنگی ساخته می شود که برای ایجاد بافت مناسبند،ضمن اینکه می توانند لعابی یا غیر لعابی باشند:از ترکیب هر دوی آنها سطوح جالبی خلق می گردد(تولید می شود)رنگ در کاشیهای غیر لعابی یکنواخت است و سطح آن کاملا مات و تیره و پر منفذ تر از کاشیهای لعابی است.کاشی سرامیکی گران قیمت نبوده و به صورت گسترده قابل دسترس است.
بافت های سرامیکی موزاییکی گرد یا مربع اندو از طرف ظروف چینی(پور سیلین) می باشند.این ماده برای ایجاد بافت مناسب است که هم بدون لعاب و هم با لعاب استفاده می شود و ترکیب هر دو نوع آن بافت خوبی به ما میدهد.
رنگ با کاشی های بدون لعاب همگون است و سطح کدر و پر منفذ از کاشی های لعابدار به نظر می رسد.کاشی های سرامیک گران نیستند و به راحتی قابل دسترسند.
کاشی ها ،آینه ،چینی و شیشه:
کاشی های درخشان،تکه های شکسته چینی در رنگها و اندازه های متفاوت،تکه های شکسته آینه و شیشه های درخشان و پر تلالو همه می توانند برای خلق یک اثر زیبای موزاییک به کار آیند.
کاشی های خانگی:
لعاب روی کاشی به شما کمک می کند تا با انعکاس نور بر روی آن طراحی کنید،وقتی که به قطعات مختلف و بی نظم شکسته می شود.اندازه های تصادفی قطعات سبب می شود که آنها برای کار های سه بعدی و مجسمه عالی باشند.این نوع کاشی ها براحتی قابل دسترسند.در صورتی که کاشی های مربعی فاقد این خاصیت هستند.مخصوصا وقتی که روی سطوح منحنی کار می شوند با این نوع کاشی ها می توان ظاهر مدرن موزاییک را نشان داد.با کاشی ها (بدلیل سطوح بزرگی که دارند)می توان فضای وسیعی را کارکرد و ارزان هم خواهد بود.
چینی:
چینی های شکسته شده روش مناسب دیگری برای کار موزاییک است.در موزاییکی که با چینی شکسته شده،خلق می شود،هیچ دو قطعه ای مثل هم را پیدا نخواهید کرد(یعنی هیچ یک از قطعات شبیه هم در یک کار وجود ندارد.)
چینی و ظروف سفالی برای طرح های ظریف مناسب نیستند اما برای کار به منظور ایجاد بافت مناسب اند.
آینه:
آینه را به اشکال متفاوت می توانید تهیه کنید مثل مربع های کوچک،مستطیل یا صفحات بزرگی که می توان به قطعات کوچکتر و دلخواه شکست.آینه در میان کار موزاییک رنگی خیلی کاربرد دارد و به چشم می اید ، وقتی که کل سطح را بپوشاند(بخصوص روی سطح یک مجسمه)،اثر فوق العاده ای می گذارد.
شیشه ها:
قدم زدن در یک فضا با شیشه های رنگی مثل قدم زدن در غار علا الدین است.شیشه ها در رنگهای زیبایی موجود هستند.شیشه خاصیت درخشندگی دارد.گرچه مجموعه ای از زیباترین رنگها وجود دارد اما شیشه کیفیت درخشش بسیار زیادی را –شبیه جواهرات-داراست.حتی نوعی شیشه رنگی موجود است که رنگین کمانی بوده و مانند مروارید می درخشد.با بعضی از انواع شیشه های رنگی،آثار هنری می توان خلق نمود و از آنها در جاهایی برای نشان دادن نقاط روشن تصویر یا یک الگوی انتزاعی می توان استفاده نمود.کاربرد شیشه رنگی در طراحی موزاییک فضای زیبایی را ایجاد می کند.
جهت ساخت دکوراتیو(تزیین) موزاییک می توان از انواع مواد مصالح سنتی و نیز اشیا دسته بندی شده و غیر معمول بهره بگیرید.وسایل تزیینی از صدف ها-شیشه های شکسته شده ،جواهرات و سنگ های قیمتی تشکیل می شود.بکار بردن مواد متنوع در کار سبب ایجاد یک کار خاص می شود.ترکیب مواد اثر ویژ ه ای در کار هایی مثل مجسمه،انواع بافت ها و کار های دو بعدی دارد.همینطور مواد طبیعی مثل سنگ رودخانه یا چینی قدیمی دست دوم و چیزهایی از این قبیل را می توانید جمع آوری کرده و به شکل مجموعه در آورید.هیچ محدودیتی برای اینکه از چه چیزی استفاده کنیم وجود ندارد.
سنگریزه ها:
در گذشته تنها از سنگریزه برای ساخت موزاییک استفاده می شد و هنوز نمونه هایی از آنها در یونان موجود می باشد.سنگریزه ها را در انواع اندازه ها و رنگ ها ی متفاوت می توان از دریا و رودخانه ها تهیه کنید.آنها کاملا قابل رویت اند.از سنگریزه ها در سطح وسیعی از باغ ها هم استفاده می شود.
صدف ها:
سالهاست که صدف های دریایی در اندازه و رنگ های مختلف در خدمت اساتید هنر است.چینی ها از مروارید برای مرصع کاری استفاده می کردند.صدف ها روی سیمان و آهک درون غار های رنسانس ایتالیایی نصب شده است.در قرن 18،ساکنین کشورهای اروپایی خانه ها و باغ ها یشان را با این صدف ها تزیین می کردند.
مهره ها و جواهر آلات:
مهره ها و جواهر آلات در اثر جذب نور می درخشند.نا هماهنگی آنها سبب ایجاد بافت شده وقتی که بصورت نقطه تاکید در کار موزاییک بکار برده می شود.مهره های عتیقه اغلب داخل شیشه ای که متفاوت ساخته اند،دارای ویژگی خاصی هستند.
